انواع فعل
می رسم می رسیم در این مثال (رس)جز ثابت فعل است که بن نامیده می شود.
می رسی می رسید
می رسد می رسند
هرفعل فارسی دو بن دارد:۱-بن ماضی ۲-بن مضارع
-بن ماضی:بن ماضی باحذف (ن)از آخر مصدر به دست می آید
مثال:شنیدن(حذف ن )=شنید (بن ماضی)
-بن مضارع:بعد از اینکه (ن)رااز مصدرحذف کرده وبن ماضی ساختیم بن ماضی را به فعل امر تبدیل کرده
وبا حذف (ب)بن مضارع ساخته می شود
مثال:گریختن(حذف ن)=گریخت (فعل امر )=بگریز (حذف ب )=گریز*بن مضارع
-شناسه:در ساختمان فعل علاوه بر بن فعل جز دیگری نیز وجود دارد که بر خلاف بن در همه ی شخص ها ی شش گانه تغییر می کند ومفهوم شخص ومفرد وجمع از آن به دست می آید که شناسه نا مید ه می شو دشناسه یعنی وسیله شناخت فعل
شناسه ها عبارتند :
۱)م ۴)یم ۱)می روم ۴)می رویم
۲)ی ۵)ید مثال : ۲)می روی ۵)می روید
۳)د ۶)ند ۳)می رود ۶)می روند
فعل ماضی:بر انجام گرفتن کاری در زمان گذشته
اقسام فعل ماضی:
۱)ماضی ساده یا مطلق:
طرز ساخت ماضی ساد ه=بن ماضی +شناسه
تذکرمهم:در ماضی ساده سوم شخص مفرد شناسه ندارد.
۲)ماضی استمراری:
طرز ساخت ماضی استمراری=می+بن ماضی+شناسه
تذکر مهم:درماضی استمراریسومشخص مفرد شناسه ندارد
۳)ماضی نقلی:
طرز ساخت ماضی نقلی =بن ماضی +ه+شناسه های(ام-ای-است-ایم-اید-اند)
تذکر مهم:در ماضی نقلی سوم شخص مفرد شناسه ندارد
۴)ماضی بعید:
طرز ساخت ماضی بعید=بن ماضی+ه+بود+شناسه
تذکر مهم:در ماضی بعید سوم شخص مفرد شناسه ندارد
فعل مضارع:فعلی که در زمان حال و آینده ی نزدیک رخ می دهد
دو نوع ان معرفی می گردد:
۱)مضارع اخباری:
طرز ساخت مضارع اخباری=می+بن مضارع+شناسه
۲)مضارع التزامی:
طرز ساخت مضارع التزامی=ب+بن مضارع+شناسه
-فعل اینده(مستقبل):بر انجام داد ن فعلی در زمان اینده دلالت می کند
طرز ساخت فعل اینده =خواه+شناسه+بن ماضی فعل اصلی
فعل امر:فعلی که به انجام کاری دستور می دهد
فعل امر دو صورت صرفی دارد:۱-دوم شخص مفرد ۲-دوم شخص جمع
طرز ساخت دوم شخص مفرد=ب+بن مضارع
طرز ساخت دوم شخص جمع=ب+بن مضارع+ید
فعل نهی:فعلی که شخص را از انجام کاری باز می دارد
فعل نهیـ دو صورت صرفی دارد:۱-دوم شخص مفرد۲-دوم شخص جمع
طرز ساخت دوم شخص مفرد=ن+بن مضارع
طرزساخت دوم شخص جمع=ن+بن مضارع+ید
در فارسی قدیم بجای ن گاهی ازم در فعل نهی استفاده می شد.